حصار در قرن نوزده میلادی

حصار یکی از ملک های مهم ورارود است که در گذر تاریخ به دلیل داشتن جایگاه استراتژیک و امکانات اقتصادی در تعیین خط سیاسی بیشتر خاندان های حکمران منطقه، نقشی مؤثر داشته است. البته، نقش این منطقه از عهد تیموریان به بعد در سرنوشت ورارود بیشتر شده است. تأثیر حصار در جغرافیای سیاسی و اقتصادی تاجیکستان معاصر نیز انکارناشدنی است. ازآنجا که قرن نوزدهم میلادی برای ایران و ورارود آغاز تحولات سرنوشت ساز بود،  در این مقاله مهم ترین حوادث منطقه حصار در این قرن تذکر داده شده است. پس از بیان مهم ترین حوادث سیاسی این منطقه در قرن نوزدهم، راجع به موضوعاتی نظیر املاک داری های بیکی حصار، کلان ترین ملک های این ناحیه، وسعت جغرافیایی، تعداد نفوس، نژاد ها، مشاغل، میزان مالیات، مراکز صنعتگری، تعداد سپاهیان، تقسیمات نابرابر زمین، بیداد و ستم مأموران دولتی و... بحث شده است. نگارنده در پایان پس از بررسی وضع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی حصار در قرن نوزدهم به این نتیجه رسیده است که جنگ های خانوادگی امیران ورارود اوضاع منطقه را ناآرام کرده و زمینه های اشغال سریع آن را ازجانب ارتش روس فراهم آورده است. حاکمان حصار پس از اشغال روس ها نیز بیشتر در فکر ثروت اندوزی و غارت رعیت بودند؛ از این رو، با تغییر یافتن آن ها احوال مردمان بازهم صعب تر می شد.